Dar ayakkabı kullanımı, beğendiği bir ayakkabı modelinde kendi numarasını bulamayan ya da ayakkabının modeline bağlı olarak ayak formuna hitap etmeyen ayakkabı çeşitlerini giymek zorunda kalan kişiler tarafından sıklık ile yapılmaktadır.
Son yıllarda sosyal medyanın yoğun kullanımı, özellikle pandemiden sonra yaygınlaşan online alışveriş serüveni ve bilhassa kadınların estetik kaygıları, ayak sağlığını tehdit eden modellerde ayakkabıların kullanımı arttırmıştır. Geçtiğimiz yıl kişilerin ayakkabı tercihleri üzerine yapılan bir çalışmanın sonucunda elde edilen veriler de sırf ayakkabı modeli beğenildiği için kendi ayak numarasına ya da ayak yapısına uymayan ayakkabıların tercih edildiğini, gözler önüne sermiştir.
Dar kalıplı ayakkabıları tercih etmek, gündelik hayat içerisinde çekilen ayak ağrısının yanı sıra pek çok sağlık problemine de sebep olabilmektedir. Ayak sağlığını tehdit eden bu tarz ayakkabı modellerinin tercih edilmesi, geri dönüşü olmayan problemleri ortaya çıkarabilmektedir.
“Dar ayakkabı giyerken nelere dikkat edilmeli?” sorusuna verilecek pek bir cevap yoktur. Dar ayakkabı kullanımı genel olarak tercih edilmemesi gereken bir durumdur. Bu tip ayakkabıların tercih edilmesi, ayak sağlığına ve ayak formuna uygun olmaması sebebi ile oldukça ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir.
Dar Ayakkabı Giymenin Zararları Nelerdir?
Çeşitli sebeplerden ötürü ayağı sıkıştıran, dar yapılı ayakkabıların tercih edilmesi, birçok sağlık problemine sebep olabilmektedir. Dar günlük bot ayakkabı kullanımından ötürü ortaya çıkabilecek olan bazı sağlık sorunları, ciddi tedavi süreçlerine ya da geri dönüşü olmayan rahatsızlıklara davetiye çıkarabilmektedir.
Uzun süreli dar ayakkabı kullanımı sonucu ortaya çıkabilecek olan sağlık sorunları ve içerikleri şu şekildedir:
-
Nasır Oluşumu
Uzun süre boyunca dar formlu ayakkabıları kullanmak, ayaklara ciddi derecede baskı yapılmasına neden olmaktadır. Ayaklara uygulanan baskılar, bir süre sonra ayak tabanlarının çeşitli bölgelerinde nasır oluşumunun ortaya çıkmasına neden olacaktır.
Ayak tabanında oluşan nasırlı yapılar, ciddiye alınmadığı ve tedavi süreçlerinin aksatıldığı durumlarda, yayılım gösterebilmekte hatta daha ciddi deri rahatsızlıklarının ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Bu noktada nasır oluşumunun önlenmesi amacı ile alınması gereken ilk tedbir, ayak sağlığına ve ayak formuna uygun olmayan ayakkabıların değil, ucu genişleyen tasarımlara sahip olan ayakkabıların tercih edilmesi olacaktır.
-
Bunyon Oluşumu
Bunyonlar, ayak baş parmağının yan tarafında büyüyen kemiksi yapılardır. Bu yapılar genel olarak genetik geçişli olarak değerlendirilseler de bunyonların ortaya çıkmasında ki en büyük sebep, ucu dar ayakkabıların giyilmesidir.
Bunyon oluşumunun ciddiye alınmadığı ve ilgili tedaviye başlanmadığı durumlarda, gündelik hayat içerisinde giyilen rahat kalıplı ayakkabıların giyilmesi bile oldukça güçleşecektir. İlerleyen bunyonların tedavisi için çoğu zaman ameliyat önerilmektedir. Böyle bir ameliyat riskine girilmemesi açısından, ayak sağlığına ve ayak formuna uygun ayakkabıların tercih edilmesi oldukça önemlidir.
-
Çekiç Parmak Oluşumu
Çekiç parmak oluşumu, daha çok ayağın ön kısmında baskı oluşturan ayakkabı modellerinin tercih edilmesi sonucunda ortaya çıkan bir ayak sağlığı problemidir. Bu sağlık sorununda, ayak baş parmakları sabit bir şekilde düz durmaz, ayak tabanına doğru kıvrılmaya başlarlar.
Uzun süre boyunca kıvrılmaya alışan ayak parmakları, bir süre sonra bölgede bulunan parmak kaslarının işlevlerinin yitirilmesine sebep olur. Bu durumun ilerlemeden fark edilmesi, çeşitli çember hareketleri ya da atel uygulamaları ile durumun kontrol altına alınmasını sağlayabilir. Ancak geç fark edilen çekiç parmak oluşumlarının düzeltilmesi için ayak parmaklarına cerrahi müdahalelerin yapılması zorunludur.
-
Çapraz Parmak Oluşumu
Ön tarafı dar olan ayakkabı kullanımları sonucunda ortaya çıkan çapraz parmak durumu, sıkışık bir alanda hareket etmeye çalışan ayak parmaklarının, birbirlerinin üzerine binmesine sebep olur. Bu durumun geç fark edilmesi, ayak parmaklarına kalıcı hasar verebilir.
Çapraz parmak oluşumu, parmak aralarına konan silikon bantlar, buz uygulamaları ya da geniş burunlu ayakkabı kullanımı gibi tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Ancak teşhis edilmesi uzun süren çapraz parmaklar için tek tedavi yöntemi, işin uzmanlarının yapacakları cerrahi müdahalelerdir.
-
Diyabetik Ayak Sendromu
Şeker hastalığı ile mücadele eden kişiler, periferik nöropati adı verilen ayak siniri tahribatı yaşamaktadırlar. Şeker hastalarında sıklık ile görülen bu durum, cilt tahrişlerine hatta cilt delinmelerine sebep olabilmektedir.
Diyabetik ayağa sahip olan kişilerin dar formlu ayakkabı modellerini tercih etmeleri, ayak sağlığına verilecek ciddi hasarların ötesinde, kişisel sağlığa verilecek en önemli zararlardan biridir. Bu neden ile özellikle diyabet hastalarının, kendi ayak formlarına uygun yapıda, geniş ayakkabıları tercih etmeleri oldukça önemlidir.
-
Batık Oluşumu
Tırnakların doğru kesilmesi, küçüklüğümüzden yetişkinliğimize kadar öğretilmeye çalışılan önemli sağlık kurallarından biridir. Bu kurala uyulması, ayak sağlığının korunması açısından oldukça önemlidir.
Ayak tırnaklarının düz bir şekilde kesilmesi gerektiği, ayak sağlığının korunması amacı ile belirlenmiş olan kurallardan biridir. Bu noktada özellikle baş parmak tırnağının köşesinin olması gerekenden fazla kesilmesi ve bu durumun üzerine bir de dar yapılı günlük ayakkabıların giyilmesi, baş parmak kenarlarında batık tırnakların oluşmasına sebep olacaktır. Batık tırnaklar, dar formlu ayakkabıların tercih edilmesi durumunda ikinci ayak parmağına baskı yapacak, parmağı kanatacak ve zamanında müdahale edilmemesi durumunda çeşitli iltihabik durumların ortaya çıkmasına sebep olacaktır.
Batık tırnak oluşumu, son derece can acıtıcı bir problemdir. Zamanında fark edilmeyen ya da müdahale edilmeyen bu oluşumlar, ayak sağlığını ciddi derecede tehdit etmektedir. Bu neden ile batık tırnak oluşumunun engellenmesi amacı ile tırnak kesimine ve tercih edilecek olan ayakkabının formuna dikkat edilmesi oldukça önemlidir.
Doğru Ayakkabı Nasıl Seçilir?
Doğru ayakkabı seçimi, ayak sağlığı ile birlikte vücut sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu noktada her ayak formu için ayrı ayakkabıların tercih edilmesi, sadece görselliği beğenilmiş olan bir ayakkabının ayak formuna uygun olmaması durumunda kullanılmaması oldukça önemlidir.
Ayak sağlığı üzerinde tehdit oluşturmayacak olan ayakkabı seçiminin yapılabilmesi için dikkat edilmesi gereken kriterler, genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Ayakkabı satın almaya karar verilmeden önce tercih edilen ilgili modelin iki ayakkabısı birden giyilmeli ve bulunulan ortamda kısa bir yürüyüş yapılmalıdır.
- Serçe parmağın sıkışmadığından ve diğer parmakların birbirlerinin üzerine binmediğinden emin olunmalıdır.
- Ayakkabının baş parmak kısmından sıkıştırmadığından emin olunmalıdır.
- Taban kısmını kavrayan, parmak kısmı ise geniş olan ayakkabılar tercih edilmelidir.
- Ayakkabının taban kısmı kesinlikle yumuşak olmamalıdır.
- Bir gece ya da bir gün şık bir kombin yapmak uğruna, sivri burun ayakkabılar tercih edilmemelidir.
- Ayakkabıların taban kısımları, yürüyüş esnasında ayak tabanının şeklini zorlayıcı formlara sahip olmamalıdır. Ayakkabılar yerden yeterince yükseklikte ancak ayak esnekliğini engellemeyecek kalınlıkta olmalıdırlar.
- Herkesin bildiğinin aksine ayakkabının orta kısmından rahatlık ile bükülebiliyor olması, ayakkabının rahat olduğu anlamına gelmemektedir. Bu tip ayakkabıların kullanımı ilk etapta ergonomik olarak görünüyor olsa da zamanla ayak sağlığına olumsuz olarak etki etmektedirler.
- Ayakkabının, hava alma özelliğine sahip olan materyallerden üretilmiş olması, ayak sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu özellik, uzun süre ayakkabı giymek zorunda olan kişilerin ciltlerinde mantar vb. oluşumlara engel olmaktadır.
Ortopedik Ayakkabı Kullanmanın Faydaları Nelerdir?
“Dar ayakkabı giymek zararlı mı?” sorusuna verilecek tek cevap “evet”tir. Ayak sağlığına dikkat etmek isteyen kişilerin giymeleri gereken tek ayakkabı modeli, ortopedik ayakkabılardır. Ortopedik ayakkabılar, ayağın vücudu taşıyan bölgelerini destekleyici özelliklere sahiptir. Bu tip günlük ayakkabılar bu özellikleri sayesinde ayak sağlığının ve ayak formunun korunması konusunda başrolü üstlenmektedirler.